Pregled Prvi Preth Sled Poslednji
Naslov: Car Dukljan
Napomena: U Becu 1853., Vuk Stefanovic Karadzic
Car Dukljan
Bio je jedan car te se zvao car Dukljan. Jedan dan loveci on po dubokijem
alugama i gustijem grmenima ugleda jedno jezero te se sumke primakne k
njemu eda bi sto ulovio. Nadnesavsi se malo nad jezero ugleda krilata
konja i na njemu krilata coeka zlatnijeh kosa dugijeh do peta dje iz jezera
izlazi. Kad ih car vidje, potaja se i stade virke da gleda dje ce sta li
ce ovi coek. Kad tek sto na suho izide, side s konja i dohvati nekaku
sviralu dugu prevjenu i sarenu kao najveca zmija i poce u nju svirjeti da
se od mila Boga ne mogase slusati, i na ovi glas poce se sve kamenje i
drvece sikati. Car se uplasi pa zapne strijelu na ovoga coeka i ljuto ga
obrani kroz obadva krila. Coek padne s konja i vrisne od muke i zalosti
da se do neba mogase cuti, i zavice: "Moli Boga, coece, te si ti mene
vidjeo pridje nego ja tebe." Posto car vidje dje obrani coeka, pritrci k
njemu s golom sabljom, a on fuk te u jezero onako ranjen; onda car uhvati
onoga konja, uzjase ga te s njim bjezi doma. Ali teke sto ga bjese
uzjahao, iznikose i kralju krila, a kralj se prepade te sidje s njega i
uhvativsi ga za fuzdu povede ga, i malo iduci nestade mu krila te tako
doma dodje. Dosavsi doma kaze sve sto se zbilo, i konja uvedu u konjusnicu
medju ostale konje. Carev sin cujuci za to jezero krene jedno jutro
kridimice od oca, te po kazivanju ocinu nabasa na jezero, ali ne dodje
sumke nego sa zapetom strijelom, ali pridje nego dodje do jezera upazi
izvan jezera jednu zenu sredovijecnu dje raspletenijeh kosa place i njega
gleda, te on na onome mjestu pade u nesvijest kao mrtav. U koji cas on
tu zakovrnu, u ta cas oni krilati konj pocne u carevoj konjusnici vristati
i krilima udarati da se od velike uke i treske i sav carev dvor zatrese.
Car skoci da vidi sta mu je, dok konj rece caru: "Ako zelis sina svoga
ziva vidjeti, vrci me na mjesto oklen si me doveo." Car se prepane te
onako na konja gola uzjase, kad se konj polja dohvati, prelece kao munja do
jezera. Kad tamo, vidi car sina mrtva prostrta i nad njim onu zenu dje
place i dje mu oci vadi jednom dlakom iz glave. Cara stade lelek za sinom
a konja vriska za onom zenom, dok zavika konj: "\Sada mijenjajmo sina za
sina, a otac da mu je prost." Onda ona zena povrati oci carevu sinu i
zadune ga, i kad ozivlje, dade ga caru a on njojzi konja.
(Daklem se misli da je konj bio sin one zene, a onaj covjek sto ga je
car ranio njegov otac.)
|
|